Strijp-S in Eindhoven: een schoolvoorbeeld van stadsvernieuwing
Verlaten, verslagen en ontheemd, maar nooit gebroken. Nadat de industriële giganten Philips en Daf Eindhoven begin jaren ‘90 de rug toekeerden, moest de stad zichzelf opnieuw uitvinden. Met vereende krachten is dat wonderwel gelukt. Eindhoven staat inmiddels te boek als ‘slimste regio van Europa’ en de herontwikkeling van industrieel erfgoed op Strijp-S wordt vaak genoemd als schoolvoorbeeld van stadsvernieuwing. ‘Maar het rafelrandje moet wel behouden blijven.’ Een reportage van de Xella Newsroom.
Volg in Eindhoven de ringweg richting Strijp-S en je kunt het Klokgebouw niet missen. Dit iconische gebouw is het symbool voor de vernieuwing van het industrieel erfgoed. Het voormalig fabrieksterrein van Philips heeft de afgelopen jaren een enorme transformatie ondergaan. Van een verlaten en doods industrieterrein tot bruisend mozaïek waarin evenementen, werken, wonen, horeca en ondernemen samenkomen.
Place here the title of the category module
Meer weten?
Meer weten over over het project Space S of bouwen met de producten Ytong en Silka? Laat uw gegevens achter op onze contactpagina.
We helpen u graag.
Wederopstanding
Slimste regio van Europa
De wederopstanding van Strijp-S is een bijzondere. Want ooit verdwenen hier en in de rest van de stad 50.000 banen met het vertrek van Philips en Daf. Ooit lag in Eindhoven de werkeloosheid twee keer zo hoog als in de rest van de Nederland. En ooit, niet eens heel lang geleden, stond er een groot hek om wat nu Strijp-S is. Hoe anders is het er nu! Eindhoven kan pronken met prachtbedrijven als ASML en NXP en wordt gezien als de slimste regio van Europa. De stad huisvest tal van innovatieve bedrijven en heeft in de Dutch Design Week (335.000 bezoekers in 2017) een fraai uithangbord voor de creatieve sector. Een behoorlijk deel van die creatieve en innovatieve sector is gehuisvest op Strijp-S.
Strijp-S in Eindhoven
Bas Luiting, circulair ondernemer en kwartiermaker op Strijp-S
Ongedwongen sfeertje
Ondernemer Bas Luiting (60) (zie cursief) is een van de kwartiermakers van Strijp-S en ondernemer op Plug-In-City aldaar, een mobiel living lab gericht op de circulaire economie. Hij betrok een kleine 7 jaar geleden als een van de eerste ondernemers kantoorruimte in een van de oude Philips-gebouwen op Strijp-S. “Dat lag erbij zoals Philips het had achtergelaten. De oude vloerbedekking lag nog op de grond, sommigen hielden kantoor in het voormalig laboratorium en anderen in de oude kantoren.” De verhuurder, woningstichting Sint Trudo, knapte in de loop van de jaren de ruimtes met mondjesmaat op. “Dan werden er eens kabelverbindingen aangelegd, dan weer een toiletgroepje aangepakt. Alles had een heel ongedwongen sfeer”, blikt Luiting terug. Die sfeer zorgde, in combinatie met de lage huren en riante ruimtes, voor “een aanzuigende werking”, zegt Luiting. “Vooral op creatieve en pionierende ondernemers oefende Strijp-S een grote aantrekkingskracht uit. Zo kon op een oud industrieterrein een nieuwe stad ontstaan op een manier die anders is dan alle andere steden. Een plek waar cultuur, creativiteit en oorspronkelijkheid heel belangrijk zijn. Hier vind je echt geen McDonalds of Burger King hoor.”
Bas Luiting is een van de kwartiermakers van Strijp-S en oprichter van NEXT CIRCLE. Met deze onderneming richt hij zich op innovatieve oplossingen voor circulaire vraagstukken. Luiting bedacht onder meer BB Bricks, DeskTop Oplaadpunten, Cablefloor en andere circulaire innovaties. De Oirschottenaar houdt kantoor op Plug-In-City op Strijp-S, een tijdelijk en circulair bedrijfsverzamelcomplex met werkplekken, een werkplaats en vergaderruimtes. Het concept won vorig jaar de ABN AMRO Circular Economy Award in de categorie ‘Werklocatie’.
Plug-In-City
Geen McDonalds of Burger King te zien
Ketens en franchises zijn inderdaad in geen velden of wegen te bekennen op Strijp-S. Het terrein oogt met zijn oude industriële vastgoed en bovengrondse pijpleidingen stoer en authentiek. In de plint van oude fabriekshallen zetelen kledingboetiekjes en koffiebarretjes, maar ook een fabrikant van metaal 3D-printers met 50 mensen in dienst. Hun producten worden wereldwijd verkocht. Even verderop zit de Vershal het Veem, een soort Rotterdamse Markthal in het klein, maar dan gezellig.
Daarnaast verrees er de afgelopen jaren de nodige nieuwbouw op Strijp-S, zoals kantoorgebouwen en sociale huurappartementen. Bijzonder is bijvoorbeeld SPACE-S, een nieuwe buurt met ruim 400 woningen, waaraan Xella meebouwde (zie het blauwe kader).
Cultuur, wonen en werken komen samen op voormalig industrieterrein
Dutch Design Week
Space-S
Co-creatie-woningen op Strijp-S
Space-S is afgebouwd met Ytong en Silka
In co-creatie met bewoners realiseerde de partijen Inbo, Urhahn, Conversation Next, Rutger Büch en 12N een nieuwe buurt met 402 woningen op Strijp-S. De bewoners hebben sinds het begin mee ontworpen aan het project, wat resulteerde in een grote variatie aan woningen: appartementen, lofts, woon- en werkcombinaties, kamers en studio’s voor studenten en woningen met woonbegeleiding. Ook zijn er gezamenlijke voorzieningen zoals hofjes, daktuinen en een buurthuis. Voor de (af)bouw zijn onder meer Ytong separatiepanelen en Silka elementen gebruikt.
Nieuw soort economie
Al deze ontwikkelingen hebben de laatste jaren gezorgd voor een bonte mix van culturele evenementen, wonen, werken, innovatie en creativiteit in één stedelijk gebied. Een nieuwe stad in een stad. Luiting spreekt van “een nieuw soort economie”. “Een die we zoveel mogelijk lokaal proberen te houden en waarin gedeeld wordt. Als er een conferentie is, maken we gebruik van catering op Strijp-S. Hetzelfde geldt voor innovatie en creativiteit: door veel te delen met elkaar proberen ondernemers elkaar te stimuleren.”
Stempel drukken
Met die eigen rol drukt Strijp-S een duidelijk stempel op de stad, vindt Luiting. Het gebied inspireert. De energie slaat over, ziet hij. “Je merkt dat op meerdere plekken in Eindhoven een niet-traditionele stadsontwikkeling plaatsvindt. Bijvoorbeeld in Oost, waar het goedkoop wonen is en dat nu een beetje de trekken van een kunstenaarswijk krijgt. Of neem de voormalige Campina-fabriek; dat gebied staat inmiddels ook in de belangstelling om her-ontwikkeld te worden.”
'Strijp-S geeft verbeeldingskracht aan Eindhoven'
Open en eerlijk: belangrijke voorwaarden voor ontwikkeling
Luiting noemt de ontwikkeling van Strijp-S een voorbeeld van hoe stadsvernieuwing zou moeten en kunnen. Gevraagd naar een belangrijke voorwaarde voor die ontwikkeling noemt hij: “vertrouwen”. “De bouwwereld is van nature een beetje wantrouwend, maar op Strijp-S heerst een open en eerlijke cultuur tussen ontwikkelaars en bestuurders en ondernemers en bewoners. Dat is belangrijk, want je komt er veel sneller door in contact met elkaar én tot ontwikkeling. Op een leuke manier bovendien. Ja, het sociale aspect speelt hier een grote rol.”
Balans van grootste belang
Maar net zo belangrijk is weten te behouden van de identiteit van Strijp-S. Dat vraagt om het bewaken van de balans in de nieuwe stad. Balans tussen nieuwkomers en oudgedienden, balans tussen koop en sociale huur, balans tussen investeerders en kunstenaars. Luiting. “Het rafelrandje moet behouden blijven op Strijp-S, dát geeft verbeeldingskracht aan de stad Eindhoven.”