Bijzonder Rijksmonument
Dit bijzondere Rijksmonument stond sinds 2004 leeg, maar krijgt nu dus een nieuwe functie. Het gebouw bestaat uit een kubusvormige bovenzaal met een ingesnoerd onderlichaam waarin de dagkerk was gesitueerd. Om het monument geschikt te maken voor de toekomst worden de gevels intact gelaten en wordt in het centrum van de kerk een losstaand volume geplaatst, als ware een ‘doos in doos’. De bovenste twee verdiepingen van dit volume zijn bestemd voor archiefdepots en historisch materiaal.

Extra strenge eisen brandwerendheid
Vanwege de archieffunctie van het gebouw gelden er extra strenge eisen voor brandwerendheid. In lijn met het Bouwbesluit en de Archiefregeling is een minimale brandwerendheid van 60 minuten vastgesteld. In het oorspronkelijke renovatieplan van de kerk was voor een nogal bewerkelijke oplossing gekozen, vertelt projectmanager Detlev Keijdener van aannemer Laudy Bouw. “Er werd gebruik gemaakt van dubbele metalstudwanden, spouwvulling, en in de ruimte tussen de ‘doos’ en het bestaande gebouw (het atrium) zouden nog akoestische voorzieningen komen. Dat leek mij wat ingewikkeld, vooral qua uitvoering. Daarop zijn we onderzoek gaan doen naar een eenvoudigere oplossing.”

Een eenvoudigere oplossing met Hebel
Daarop kwam de projectmanager op het idee om een ‘doos in doos’ constructie met Hebel cellenbeton op te bouwen.. “Ik ken Hebel van andere projecten, we gebruiken het als bouwbedrijf geregeld in de utiliteitsbouw. Dankzij de hoge brandwerendheid van Hebel leek een opbouw met dit product, in combinatie met sandwichpanelen, mij een veel eenvoudigere oplossing om aan de eisen van het Bouwbesluit en de Archiefwet te voldoen.” En niet alleen aan de eisen voor brandwerendheid. Ook de strengere normen voor inbraakwering (weerstandsklasse) en de Rc-waarde speelden hierin een rol. Keijdener: “Met name het combineren van die drie eisen (brandwerendheid, weerstandsklasse en Rc-waarde) in één oplossing zou in dit ontwerp lastig worden met gipsplaten.” Dit in tegenstelling tot een oplossing met Hebel-wandplaten, omdat Hebel een brandwerendheid tot 360 minuten biedt. Een bijkomend voordeel van de wanden is dat akoestische voorzieningen voor het atrium er eenvoudig op aangebracht kunnen worden.

Xella als adviseur
Laudy Bouw werd tijdens het hele project geadviseerd door Xella, vertelt Keijdener. “We zijn zeker bekend met Hebel - we gebruiken het vooral als brandwand - maar deze specifieke toepassing leverde extra vragen voor ons op. Brandcompartimenten bevinden zich doorgaans op de begane grond. Het archief bevindt zich echter op de eerste en tweede verdieping. Xella heeft ons onder meer geadviseerd over de opleggingen, over de aansluitingen op de vloerplaten en over verankering aan de staalconstructie. Maar ook voor advies over detailleringen, plaatdiktes en uitsparingen kunnen we altijd bij ze terecht. Daarmee onderscheidt Xella zich echt van andere leveranciers van bouwmaterialen.” Laudy Bouw en Xella trekken het hele bouwproces met elkaar op, vertelt de projectmanager. “Van de aanbestedingsfase tot de uitvoeringsfase, waarbij we bij iedere nieuwe fase een verdiepingsslag maken.”

Meer gemak en snelheid in de uitvoering
Hoewel de strenge gebouweisen leidend waren in de keuze voor Hebel, heeft Keijdener vooraf ook nagedacht over de uitvoering. “Met het oorspronkelijke plan dat in gipswanden voorzag hadden we het losstaande volume pas kunnen gaan opbouwen als de kerk water- en winddicht was. Nu hoefden we daar niet op te wachten. Na montage van de staalconstructie konden we direct starten met het opbouwen van de Hebel-wanden in combinatie met sandwichpanelen. Daarna is pas het dak dichtgemaakt.” Hij spreekt over een opbouwtijd van enkele dagen tegenover “weken”, indien er met gispwanden gebouwd zou zijn.
De opdrachtgever Gemeente Heerlen en bouwdirectie Bremen Bouwadviseurs, waarmee Laudy Bouw in het bouwteam zat, stonden achter het proces en de keuzes, blikt Keijdener terug.

Opdrachtgever blij met resultaat
“Ze zijn blij met de resultaten. De oplossing met Xella heeft bijgedragen aan goedkeuring van de provincie ten aanzien van de archiefregeling. Bovendien werken we nu met beproefde materialen voor wat betreft brandveiligheid. Voor de aansluitingen tussen vloeren en Hebel-wanden en hoekaansluitingen zijn attesten beschikbaar. Dat biedt extra zekerheid.” Een prettige gedachte voor een gebouw waar het verleden een nieuwe toekomst krijgt.